Viêm xoang hàm mạn tính - Triệu chứng, điều trị

Viêm xoang hàm gây ra những cơn đau nhức khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống. Viêm xoang hàm mạn tính là thể nặng của xoang hàm nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Viêm xoang hàm mạn là gì?

Là tình trạng viêm xoang do các nguyên nhân như viêm mũi xoang, viêm xoang cấp mạn tính hóa, ổ nhiễm khuẩn răng không được điều trị tốt, viêm xoang trán hay xoang sàng mạn lan xuống... Người bệnh thường có dấu hiệu mệt mỏi, nhức đầu, chảy mủ màu vàng xanh bên bị bệnh, chảy nhiều vào buổi sáng sớm, ngửi thối khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn, đau ít hơn viêm xoang cấp, thường tắc mũi bên xoang bệnh. Người bệnh có thể bị viêm thanh quản, viêm họng, tiêu chảy...do nuốt phải mủ và các biến chứng khác như viêm xoang sàng, xoang trán, áp xe hố mắt, viêm thị thần kinh, viêm tắc tĩnh mạch xoang, đau răng...

Nguyên nhân gây viêm xoang mạn

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn tới tình trạng viêm xoang mạn như sau:

• Do viêm xoang cấp tính điều trị không đúng mức và tái phát nhiều lần
• Vẹo vách ngăn cao, phì đại cuốn mũi giữa, hiện tượng dị ứng gây nên tình trạng dẫn lưu kém, kéo dài không thoát mủ ra khỏi xoang được vì lỗ thông tự nhiên bị tắc hoặc sau một viêm xoang cấp tính có hoại tử xương ở bệnh nhiễm trùng, cúm, sởi...hoặc sau một viêm xoang mủ do răng...
• Thể địa dị ứng, dị ứng dẫn tới nhiễm trùng phát triển và khi bị nhiễm trùng làm dị ứng nặng lên do đó điều trị bệnh thuyên giảm nhưng ít khi khỏi hẳn

Triệu chứng viêm xoang mạn

Triệu chứng cơ năng

Đau: Viêm xoang mạn tính thường không đau trừ những đợt hồi viêm, cảm giác nặng đầu, vị trí tùy vào từng loại xoang viêm. Viêm xoang trước thường nhức quanh mắt, hố nanh, viêm xoang sau thường nhức sâu trong mắt hoặc ở vùng đỉnh chẩm. Ngạt tắc mũi thường xuyên: Hiện tượng chảy nước mũi ra cửa mũi trước, mủ xanh hoặc mủ vàng nếu là viêm xoang trước mạn tính. Viêm xoang sau có mủ hoặc chất nhày chảy xuống họng, người bệnh cần phải khịt, nhổ thường xuyên. Hay có các biến chứng mắt như viêm thần kinh thị giác sau nhãn cầu, viêm mống mắt thể mi...

Thực thể

Viêm nhóm xoang trước mạn tính:

• Ngách mũi giữa nề và ướt hoặc mủ chảy từ ngách mũi giữa xuống cuốn mũi dưới hoặc có ít mủ đọng khô ở bờ dưới cuốn mũi giữa.
• Cuốn mũi dưới nề to: Niêm mạc ngách mũi giữa phù nề, có khi thoái hoá thành polyp. Xuất hiện gờ Kauffman (do phì đại niêm mạc ở ngách mũi giữa thành một đường gờ dài, trông như một cuốn mũi thứ hai nằm ngoài cuốn mũi giữa).
• Soi mũi sau: Mủ đọng ở sàn mũi hoặc ở đuôi cuốn mũi dưới.

Triệu chứng viêm nhóm xoang sau mạn tính:

• Soi mũi trước nhiều khi không thấy gì
• Soi mũi sau: thấy chất nhầy mủ xuất phát từ ngách trên chảy ra cửa mũi sau, tỏa xuống vòm mũi họng
• Khám họng: thành sau họng viêm mạn tính với nhiều tổ chức lymphô đỏ và chất nhầy đặc bám

X-quang

Blondeau và Hirtz có giá trị trong chẩn đoán xác định: hình xoang mờ đều, hình dày niêm mạc, hình polyp...

Chẩn đoán viêm xoang mạn tính như thế nào?

Dựa vào các triệu chứng cơ năng:

• Ngạt tắc mũi thường xuyên
• Chảy mũi đặc hôi ra cửa mũi trước hoặc cửa mũi sau

Triệu chứng thực thể: Dich mủ ứ đọng ở ngách  mũi giữa, cửa mũi sau, hoặc  niêm mạc ngách mũi giữa phù nề, thoái hoá dạng polyp. Soi bóng mờ Chọc xoang hàm X-quang: tư thế Blondeau, Hirtz và C.T.Scan

Điều trị viêm xoang mạn tính

Phương pháp điều trị là bảo tồn viêm đa xoang mạn tính bao gồm:

• Kháng sinh, chống viêm, giảm đau... (nếu có hồi viêm).
• Khí dung, Proetz...
• Chọc xoang hàm để ống dẫn lưu, rửa và bơm thuốc
• Nhổ, chữa răng nếu do răng
• Vacxin chống nhiễm khuẩn
• Vitamin A và B
• Giảm mẫn cảm nếu có dị ứng

Phẫu thuật viêm đa xoang mạn tính:

• Mở lỗ thông xoang hàm thường xuyên ở ngách mũi dưới.
• Phẫu thuật nội soi chức năng mũi, xoang (FESS - Functional Endoscopic Sinus Surgery)
• Phẫu thuật nạo sàng hàm (Caldwell Luc)
• Phẫu thuật vách ngăn (nếu nguyên nhân do dị hình vách ngăn)

Chỉ định phẫu thuật xoang:

• Viêm xoang gây ra các biến chứng: não, mắt, xuất ngoại...
• Viêm xoang nguyên nhân do các dị vật trong xoang
• Viêm xoang đã có thoái hoá dạng polyp
• Các khối u trong xoang (khối u lành tính hoặc ác tính)
• Viêm xoang mủ mạn tính, chọc dò xoang hàm để ống dẫn lưu và rửa nhiều lần nếu qua 10 lần không đỡ nên chuyển sang phẫu thuật

Xem thêm: Các phương pháp điều trị viêm xoang